Het laatste avondmaal van crew KB734

De nacht van 16 op 17 juni 1944. Vandaag 81 jaar geleden in Zeist

Op dit moment van schrijven, 16 juni 22:30 uur, maar dan 81 jaar geleden, stond een Canadese bemanning van het Royal Canadian Air Force 419 squadron op een Engels vliegveld aan de vooravond van hun eerste missie boven Duitsland. Het was 16 juni 1944, tien dagen na D-Day. Ze hadden er reeds 7 missies op zitten waaronder een aantal voor en op D-Day.

Vanmiddag, op de 16e toentertijd, zaten ze in briefings op RAF Middleton-St-George: eerst gezamenlijk, later gesplitst per rol. Ze kregen te horen dat ze vanavond naar het Ruhrgebied zouden vliegen. Het werd hun eerste vlucht boven Duits gebied. De stemming was goed, volgens hun bommenrichter Bob Porter in zijn boek: D-Day leek geslaagd, en het idee dat ze “iets konden bijdragen” gaf energie.

Rond 20.30 at de crew hun “last supper” met onder meer ham en eieren, haalden ze hun parachutes op en maakten zich klaar. Ze kalkten teksten op de bommen en bonden er opgeblazen condooms aan (!), Baran, het oudste bemanningslid, voelde zich zichtbaar ongemakkelijk toen de aalmoezenier langskwam voor een zegen, met chocolade, kauwgom en de beroemde ‘wake-up’ pil (amfetamine). En navigator Gardiner nam zoals gebruikelijk zijn luchtziektetabletten in. Ook aanwezig: Zijn kots-emmer die standaard meeging, zoals Bob in zijn boek beschreef. Verder was het regenachtig en bewolkt in tegenstelling tot de zonnige dag dit jaar in Zeist.

Rond deze tijd, 22.30 waren ze druk bezig met het controleren van de bommenlast: één zware ‘cookie’ van 4.000 pond en twaalf bommen van 500 pond. Ze deden de checks, grapten wat met andere crews, en keken naar een boer in het veld. Volgens Bob zeiden ze tegen elkaar dat vliegen in oorlogstijd toch beter was dan zwoegen op het land, dag in dag uit.

*RCAF 419 squadron Lancasters taxiend naar de startbaan van* RAF Middleton-St-George. Dit was na de bevrijding klaar voor terugkeer naar Canada, maar het zal niet anders zijn geweest dan voor de missie van onze crew in 1944.

Over een half uur, om 23:05 uur, zou hun Lancaster VR-F KB734 opstijgen. Een paar minuten na hun collega’s van VR-D (23:03) en VR-H (23:04). De tijd in Engeland en Nederland was in 1944 gelijk. Ze vlogen richting Sterkrade/Holten bij Oberhausen. Het einddoel: een synthetische olieraffinaderij. Wat daarna gebeurde weten we ook. Hun toestel werd op de terugweg boven Zeist neergeschoten, in de vroege ochtend van 17 juni om 02:05. Vandaag en morgen staan we stil bij deze crash aan de Utrechtseweg. Smith, Baran, Taylor, Gardiner en Wilson kwamen om. Porter en Trussler overleefden het.

Sinds de herdenking werk ik op de achtergrond aan een aantal initiatieven, waaronder het adopteren van de graven van de bemanning. Onlangs heb ik via de Oorlogsgravenstichting het graf van piloot Smith en zijn bemanning geadopteerd. Binnenkort krijgen we als familie het officiële certificaat. Recent had ik met wethouder Walter van Dijk van de gemeente een goed gesprek over nog meer mogelijkheden. Zo hopen we dat basisscholen in Zeist van dit verhaal willen horen of zelfs bemanningen van andere crashes in Zeist willen adopteren.

Vanavond is een goed moment om even stil te staan bij 16 en 17 juni 1944. De bemanning van KB734 hoort bij de geschiedenis van ons dorp.

Lees het hele verhaal in het dossier Lancaster KB734.