LEUSDEN/RUSTHOF – Op kerstavond, 24 december 2025 hebben de geallieerde bemanningsleden van de vliegtuigen die in Zeist tijdens de Tweede Wereldoorlog neer kwamen een eredienst en een lichtje gekregen. Zoals elk jaar waren er tientallen vrijwilligers in de weer met de geallieerde oorlogsgraven.
Van de 7 geallieerde toestellen die neergeschoten zijn boven Zeist liggen er 4 crews op de begraafplaats van het Gemenebest in Leusden temidden van 1350 andere graven van Russen (Sovjet Ereveld), Nederlanders en soldaten van het Gemenebest (Verenigd Koninkrijk, Canada, etc).
Het was nog even spannend, want het lukte dit jaar bijna niet alle benodigde kaarsen te regelen. Door diverse donaties uit een inzamelingsactie werd de benodigde 5000 euro opgehaald. Ook bedrijven als Rabobank en GWI Auto sprongen bij. Als Luchtoorlog Zeist was ik bij zowel de herdenking van het Sovjet Ereveld als die van de Geallieerden en ging mijn interesse met name uit naar ‘onze’ vier crews. De Lancaster KB734 is door mij geadopteerd dus die moest en zou ik zelf verlichten. Een klein verslagje.
Aan de slag bij het Sovjet Ereveld
Na een woordje van de burgemeester en het gezamenlijk ontsteken van kaarsen bij het monument deelden de vrijwilligers van Sovjet Ereveld de dozen met kaarsen uit en gingen de circa 60 vrijwilligers aan de slag. Het was pittig koud met een windje, maar het lukte toch om in no time alle honderden graven van een kaarsje te voorzien.















Commonwealth Ereveld
Door naar de Commonwealth Oorlogsgraven
Nadat alle Russische graven klaar waren was het richting de graven van het Gemenebest. Je kreeg geen graven toegewezen dus ik zorgde dat ik in de buurt van de boys van Lancaster KB734 op rij 1 zat. Moest ze nog met verve verdedigen tegen alle vrijwilligers die ook vooraan wilden beginnen maar nadat ik paar keer het verhaal had uitgelegd van eerder dit jaar was de bedoeling duidelijk. Na een woordje bij dit veld gingen we ook hier aan de slag. Nadat ik klaar was met de Lancaster checkte ik even in bij de andere drie crews of de kaarsjes mooi branden en even een groet te brengen.
Onderwijl diverse mensen links en rechts gesproken en allen erg geïnteresseerd in de verhalen van onze “Zeister” crews. Helemaal aan het eind was iedereen weg en dacht ik alleen nog op het ereveld te staan toen ik gezang hoorde. Bleek er een oudere dame in de hoek nog te zijn die liederen zong voor de overledenen. Dit deed ze al heel lang. Vroeger met haar moeder en tante, nu nam zij het over. Prachtig! De nabestaanden en familieleden van ‘mijn’ crews zijn ook geïnformeerd en veel reacties gekregen. Dit soort avonden worden door velen, ook 80 jaar na de oorlog, ontzettend gewaardeerd. Hopelijk blijft de traditie bestaan!












Lancaster KB734
RCAF 419 squadron Lancaster KB734 VR-F crashte op 17 juni 1944 op de Utrechtseweg (waar nu TNO-gebouw staat) in Zeist. De bemanning bestond uit Piloot Pilot Officer Ernest Sutton “Bill” Smith, navigator Sergeant William H. Gardiner, bommenrichter Sergeant Robert E. “Bob” Porter, radiotelegrafist/schutter Warrant Officer Class I Michael “Mike” Baran, boordwerktuigkundige Sergeant J.W.A. Trussler, middenboven-schutter Sergeant Glen Taylor en achterste boordschutter Sergeant Sidney Wilson. Slechts twee overlevenden: Porter en Trussler. De andere vijf liggen op Rusthof.











Wellington HE423 AL-O
De RCAF 429 Wellington HE423 AL-O crashte in de weilanden tussen Zeist en Bunnik op 13 mei 1943. Alle vijf bemanningsleden kwamen om. De bemanning die hier voltallig ligt bestond uit Piloot Flying Officer Basil Alfred Alexander Geale (RAFVR), navigator Pilot Officer Howard Allen Tennis (RCAF), bommenrichter Warrant Officer Class II James Samuel Vose (RCAF), radiotelegrafist/schutter Sergeant Joseph Piggott (RAFVR) en achterste boordschutter Warrant Officer Raymond Thomas Crimmins (RCAF). Ze liggen op het veld op rij 6.






Halifax DT772 EQ-E
RCAF 408 squadron Halifax II DT772 EQ-E crashte op 22 juni 1943 in de weilanden tussen Zeist en Bunnik (ja, zelfde locatie en zelfde Duitse aas als de Wellington HE423 en maand eerder!). De bemanning kwam volledig om en bestond uit boordwerktuigkundige Flight Sergeant Cecil Lester Sebelius (RCAF), navigator Pilot Officer George Edward Bisheff (RCAF), bommenrichter Flight Sergeant James Clarence MacDonald (RCAF), radio-operator Sergeant Michael David Shakespeare (RAF), schutter Flight Sergeant Joseph Rene Archambault (RCAF) en schutter Flight Sergeant William Duncan Walsh (RCAF).







Blenheim Z7276 RT-N
Op vrijdag 27 maart 1942 crashte Blenheim IV Z7276 RT-N van het RAF 114 squadron. Wing Commander Jenkins en zijn bemanning werd door FLAK neergeschoten tijdens een missie op Soesterberg. Ze crashten op Landgoed Djimat, Woudenbergseweg 56, 40 m ZO-waarts in bosstrook. De bemanning bestond uit Jenkins, Gray en Brancker en kwam volledig om.





Links
- 6 december 2025: “Jongens dreigen weer in het donker te staan“
- 9 december 2025: AD artikel
- 11 december 2025: Collecte voor lichtjesavond
- 11 december 2025: Crowdfunding
- 16 december 2025: Toch lichtjes met Kerst
- 16 december 2025: Artikel op website Sovjet Ereveld
- 2024 editie
I’m incredibly touched and impressed by our Dutch comrades care and attention to our family members. Thank you from the bottom of my heart for your acts of Remembrance.
Geoffrey Priems
Grand-nephew of Pilot Officer Michael Baran